อริยสงฆ์สยาม ๑๑

ครูบาศรีวิชัย

ตนบุญแห่งล้านนา

รูปหล่อโลหะขนาด ๗ นิ้ว สร้างเมื่อปีพ.ศ.๒๔๘๒ โดยช่างหลวง

ครูบาศรีวิชัย เกิดเมื่อวันที่ ๑๑ มิถุนายน พ.ศ.๒๔๒๑ ที่บ้านปาง ตำบลแม่ตืน อำเภอลี้ จังหวัดลำพูน อายุ ๑๘ ปี ได้บรรพชาเป็นสามเณรต่อมาอายุได้ ๒๑ ปี เข้าอุปสมบทที่วัดบ้านโฮ่งหลวง อำเภอบ้านโฮ่ง จังหวัดลำพูน ได้รับฉายาว่า “สิริวิชโยภิกขุ” โดยมีครูบาสมณะ วัดบ้านโฮ่งหลวง เป็นพระอุปัชฌาย์ จากนั้นได้ศึกษากัมมัฏฐานคาถาอาคมกับพระอุปัชฌาย์ และครูบาอุปละวัดดอยแต อำเภอแม่ทา จังหวัดลำพูน

นอกจากวัตรปฏิบัติตามกิจของสงฆ์แล้ว ครูบาศรีวิชัย ฉันอาหารเพียงมื้อเดียว ไม่ฉันเนื้อสัตว์ รวมทั้งหมาก เมี่ยง บุหรี่ ท่านได้ตั้งปณิธานทางธรรมเพื่อสู่นิพพานเพียงสิ่งเดียว ทางด้านการพัฒนาในปีพ.ศ.๒๔๗๗ ได้นำชาวบ้านสร้างทางขึ้นดอยสุเทพ ระยะทาง ๑๑ ก.ม.ใช้เวลาเพียง ๕ เดือน ๒๒ วันจึงแล้วเสร็จ นอกจากนั้นยังตระเวนบูรณะวัดวาอารามในล้านนา รวมถึงสร้างสะพานข้ามลำน้ำปิง

ด้านศาสนา ท่านได้รวบรวมคัมภีร์ใบลานสำคัญที่กระจัดกระจายมาสังคายนาเป็นหมวดหมู่ เพื่อเป็นหลักฐานทางศาสนาและเป็นหลักในธรรมวินัยเป็นจำนวนมาก ในจำนวนนั้นมีทั้ง พระวินัย นิกาย อภิธรรม ธรรมบท สุตตสังคหะ สมันตปาสาทิกา วิสุทธิมรรค ธรรมสวนะชาดก ธรรมโตนา สัททา กัมมวาจา มหาวรรค ธรรมบารมี ธรรมตำนาน และชาดก  รวมทั้งสิ้น ๓๔๔ มัด หรือ ๕,๔๐๘ ผูก

ท่านได้เมตตาสั่งสอนบรรดาศิษย์และบุคคลทั่วไป ซึ่งได้มีการนำไปถ่ายทอดไว้อย่างกว้างขวาง ดังนี้

“เครื่องประดับขัตติยะนารีทั้งหลาย มีแก้วแหวนเงินทอง เป็นตัณหากามคุณ เหมือนดั่งน้ำผึ้งแช่ยาพิษ สำหรับนำความทุกข์มาใส่ตัวโดยบ่มีประโยชน์สิ่งใดเลย แม่น้ำคงคา ยมุนา อิรวดี มหิ มหาสรพู ซึ่งเป็นแม่น้ำใหญ่ทั้ง ๕ แม่น้ำนี้ แม้นจักเอามาอาบให้หมดทั้ง ๕ แม่น้ำนี้ ก็บ่ออาจจะล้างบาป คือความเดือดร้อนภายในให้หายได้ ลมฝนลูกเห็บ แม้นจะตกลงมาหลายห่า เย็นและหนาวสักปานใด ก็บ่อาจเย็นเข้าไปถึงภายในให้หายจากความทุกขเวทนาได้ ศีล ๕ เป็นอริยทรัพย์ เป็นต้นเหตุแห่งความบริสุทธิ์ เป็นน้ำทิพย์สำหรับล้างบาป คือความเดือดร้อนภายในให้หายได้ เมื่อศีลบริสุทธิ์แล้ว สมาธิ ความตั้งมั่นก็จะมีมา แล้วให้ปลุกปัญญา ปัญญาก็จักเกิดมีขึ้นได้ คือให้หมั่นรำลึกถึงตัวตนอยู่เสมอว่า บ่ใช่ตัว บ่ใช่ตน จนเห็นแจ้งด้วยปัญญาของตน จึงเป็นสมุทเฉทประหารกิเลสหมดแล้ว จิตเป็นวิมุติ หลุดพ้นความทุกข์ทั้งมวลได้”

ครูบาศรีวิชัยถึงแก่กาลมรณภาพในวันที่ ๒๒ มีนาคม พ.ศ.๒๔๘๑ ขณะมีอายุ ๖๐ ปี ๙ เดือน ๑๑ วัน ได้รับการขนานนามด้วยความศรัทธาของผู้คนทั้งปวงว่า “เป็นตนบุญแห่งล้านนา”

จันทร์พลูหลวง เรียบเรียง.

*********