พระสมเด็จฯ๒๖

สมเด็จฯวัดระฆัง

พิมพ์ใหญ่ ลงรักปิดทอง

              พระสมเด็จฯวัดระฆัง พิมพ์ใหญ่นิยม ลงรักปิดทององค์นี้ เส้นซุ้มครอบแก้วหนาใหญ่แบบหวายผ่าซีก พระพักตร์แบบผลสมอ พระเกศโคนใหญ่ปลายเอียงซ้ายเล็กน้อยก่อนจรดขอบซุ้มครอบแก้ว องค์พระรับกับฐานทั้ง ๓ ชั้นอย่างมีสมดุล รอบนอกที่เป็นเส้นกรอบพิมพ์ ด้านซ้ายยาวลงมาชนขอบเส้นซุ้มบริเวณพระเพลา ส่วนเส้นขวาลงเป็นแนวยาวไปจรดฐานล่าง

             ความโดดเด่นของพระสมเด็จฯวัดระฆังองค์นี้ นอกจากเป็นพิมพ์ทรงมาตรฐานแล้ว เนื้อหามวลสารขององค์พระยังมีความหนึกนุ่ม ออกสีเหลืองน้ำตาลมีความฉ่ำทั้งองค์ ซึ่งเกิดจากส่วนผสมของน้ำประสานหรือน้ำมันตั่งอิ้วมีอยู่ค่อนข้างมาก องค์พระจึงมีความอิ่มฉ่ำทั้งด้านหน้าและด้านหลัง

              นอกจากนั้น ยังเป็นพระสมเด็จฯที่มีการลงรักมาแต่เดิม เป็นรักจีนสีออกน้ำตาลเข้ม เนื่องจากคุณสมบัติของรักจีนแห้งเร็วกว่ารักไทยหรือรักเขมร การทาหรือชุบรักซ้ำให้หนาจึงกระทำได้ง่ายกว่า และไม่เสียเวลารอนานนัก พระสมเด็จฯลักษณะนี้โดยมากจะมีการปิดทองทับด้านหน้าเพื่อความสวยงามและความเป็นสิริมงคลจากบรรดาญาติโยมที่ได้รับมอบจากเจ้าประคุณสมเด็จฯพระพุฒาจารย์(โต พฺรหฺมรํสี) ตามวาระโอกาสต่าง ๆ

            

             แผ่นทองที่นำมาปิดนี้ เมื่อผ่านกาลเวลามานาน ผิวทองด้านบนจะเจือแดงหรือส้มซึ่งเป็นสนิมของแผ่นทองอีกชั้นหนึ่ง  และแผ่นทองนั้นจะยุบย่นไปตามการหดตัวของเนื้อพระด้วยเช่นกัน อย่างไรก็ดีในพระสมเด็จฯวัดระฆัง พิมพ์ทรงนี้ เข้าใจว่ามีการสร้างซ้ำในวาระสำคัญ เนื่องจากที่ผ่านมาเคยพบพรสมเด็จฯพิมพ์ทรงนี้ เนื้ออกขาวขุ่น แต่ก็มีความหนึกนุ่มตามอายุของพระเช่นกัน ครับ.

ศึกษาเพื่อการอนุรักษ์วัตถุโบราณ

........จันทร์พลูหลวง............

*********

หนังสืออ้างอิง

วิญญู บุญยงค์.สมเด็จพระพุฒาจารย์(โต พฺรหฺมรํสี) : ผู้ทรงคุณวิเศษเมตตามหาบารมี.สยามคัลเจอร์.กทม.๒๕๕๔.